Jongeren 16 tot 18
Lukt het niet om (op tijd) naar school te gaan? Neem dan op tijd contact op met een leerplichtambtenaar. Een leerplichtambtenaar biedt namelijk vaak een luisterend oor en denkt actief met ouders en jongeren mee om tot een oplossing voor het verzuim te komen. Te laat in de klas komen en een of meer lesuren wegblijven uit de klas noemen we ook verzuimen. Op die manier kan een zware maatregel, zoals een proces-verbaal, soms voorkomen worden.
Kwalificatieplicht (16 tot 18 jaar)
Iedere leerling tussen 16 en 18 jaar moet een startkwalificatie halen. Dit betekent dat je een HAVO-, VWO- of minimaal een MBO-niveau 2-diploma moet hebben.
Wanneer je op 1 augustus 16 jaar bent, ben je kwalificatieplichtig. Dit betekent dat je leerplichtig blijft tot je een startkwalificatie hebt behaald of tot je 18 jaar wordt. Je bent verplicht om een volledig onderwijsprogramma te volgen, maar dit hoeft niet altijd 5 dagen per week op school te zijn. Je kunt de kwalificatieplicht ook vervullen met een combinatie van leren en werken. Mogelijke opleidingen zijn:
- Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs (VMBO)
- Beroepsopleidende Leerweg (BOL) in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO)
- Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) in het MBO
- HAVO
- VWO
Zolang je kwalificatieplichtig bent, mag je niet volledig werken.
Uitzonderingen op de kwalificatieplicht
De kwalificatieplicht geldt niet als:
- je een schooldiploma of getuigschrift van de praktijkschool hebt.
- je op een speciale school zit vanwege leerproblemen of een verstandelijke en/of lichamelijke beperking.
- de leerplichtambtenaar je vrijstelling heeft gegeven omdat je door lichamelijke of psychische redenen geen startkwalificatie kunt halen.

HALT
Spijbelen of te laat komen kan grote gevolgen hebben. Hoe vaker je afwezig bent, hoe groter de kans dat je geen diploma haalt. Zonder diploma is het moeilijker om een baan te vinden. Daarom pakken we spijbelen snel aan.
Als je een keer spijbelt of vaak te laat komt, kan de leerplichtambtenaar je naar HALT sturen.
Wat gebeurt er als je verzuimt?
De school registreert of je aanwezig bent of vaak te laat komt. Als je zonder geldige reden afwezig bent of vaak te laat komt, meldt de school dit. De leerplichtambtenaar neemt dan contact op en kan:
- een waarschuwingsgesprek voeren en afspraken maken.
- samenwerken met hulpinstanties.
- je verwijzen naar bureau HALT.
- als je vaker wegblijft, een proces-verbaal opmaken. Jij en je ouders moeten dan uitleg geven en de rechter beslist wat er gebeurt. Ook de Raad van de Kinderbescherming wordt op de hoogte gebracht.
Veelgestelde vragen over de leerplicht
De leerplicht geldt tot het einde van het schooljaar waarin een jongere 16 jaar wordt. Daarna geldt de kwalificatieplicht: jongeren moeten onderwijs volgen tot hun 18e jaar, tenzij zij een startkwalificatie (havo-, vwo- of mbo-2 diploma) hebben behaald.
Leerplicht gaat over de verplichte aanwezigheid op school vanaf 5 tot 16 jaar. Kwalificatieplicht geldt van 16 tot 18 jaar en verplicht jongeren zonder startkwalificatie om onderwijs te blijven volgen.
Nee, alleen in bijzondere gevallen (zoals een bruiloft of begrafenis, of werk van je ouders waardoor jullie niet in de vakantie kunnen gaan). Je ouders moeten dat altijd op tijd aanvragen bij school.
Als je spijbelt zal je school dat melden bij de leerplichtambtenaar. Die bekijkt samen met jou en je ouders waarom je niet komt en hoe dat opgelost kan worden. Bij herhaling krijg je een Halt-verwijzing of proces-verbaal.
Ja, zolang je leerplichtig bent moet je naar school. Maar je kunt wél hulp krijgen, bijvoorbeeld van een mentor, zorgcoördinator of leerplichtambtenaar. Samen kunnen jullie zoeken naar een oplossing of ander onderwijs dat beter bij je past.
Ja, je ouders moeten je ziekmelding altijd doorgeven aan school. Anders kan het als spijbelen worden gezien. Bij langdurige ziekte kan school of de leerplichtambtenaar vragen om een doktersverklaring.
Word je tijdens de schooldag ziek meldt je je af zoals staat in de schoolregels. Dit is vaak bij de administratie of verzuimcoördinator.
Een leerplichtambtenaar is iemand die controleert of jongeren die leerplichtig zijn ook echt naar school gaan. Als een leerling vaak afwezig is zonder geldige reden onderzoekt de leerplichtambtenaar wat er aan de hand is. Samen met de jongere, ouders en school proberen ze een oplossing te vinden.
Alleen als je een startkwalificatie hebt gehaald. Zo niet, dan moet je tot je 18e een combinatie van leren en werken doen (bijvoorbeeld een bbl-opleiding op het mbo).
Betrokken gemeenten van de leerplichtambtenaar
De gemeenten waarvoor bureau leerlingzaken Midden-Holland kwalificatieplichttaken uitvoert zijn:
- Bodegraven – Reeuwijk
Bodegraven, De Meije, Driebruggen, Nieuwerbrug aan de Rijn, Reeuwijk-Brug,
Reeuwijk-Dorp, Sluipwijk, Tempel, Waarder - Gouda
- Krimpenerwaard
Ammerstol, Bergambacht, Berkenwoude, Gouderak, Haastrecht, Krimpen aan de Lek, Lekkerkerk, Ouderkerk aan den IJssel, Schoonhoven, Stolwijk, Vlist - Waddinxveen
- Zuidplas
Moerkappelle, Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel, Zevenhuizen